1957 yılında Kayseri’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kayseri’de tamamladı. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü’nü kazandı. O günkü siyasi şartlar ve öğrenci olayları sebebiyle buradaki eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı ve ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi. Buradan mezun olduktan sonra, avukatlık stajını Kayseri Adliyesi’nde yaptı. Tekstil üzerine iş yapan aile şirketinin başına geçti. 1994'e kadar Tekstil Ticareti ile iştigal etti.
1980 sonrasında 10 yıl kadar sosyal amaçlı vakıf ve derneklerin kuruluşunda görev aldı. Kayseri’de ilk aşevi faaliyeti, öğrencilere karşılıksız burslar ve kış aylarında yakacak fonu gibi faaliyetlerin içinde bulundu.
27 Mart 1994 mahalli seçimlerinde Melikgazi Belediye Başkanlığı’nı kazandı. 23 Haziran 1998 tarihinde Büyükşehir Belediye Meclisi’nde yapılan seçimle Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na getirildi. 18 Nisan 1999 yerel seçimlerinde yeniden Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı oldu.
28 Mart 2004 yerel seçimlerinde Türkiye rekoru kırarak, 3. kez Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na seçildi. Bu süreçte geliştirdiği ‘Kayseri Modeli Belediyecilik’ ile Türkiye’ye örnek oldu. Ayrıca Erciyes Dağı’nda hayata geçirdiği ‘Master Planı’ ile Erciyes Kayak Merkezi’nin dünyanın sayılı ve özel kayak merkezleri arasında girmesini sağladı.
29 Mart 2009 yerel seçimlerinde 4. kez, 30 Mart 2014 seçimlerinde ise 5. kez aday olup, çok yüksek oylarla yeniden Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na seçildi. Büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyelerinden, bünyesinde tarihi eserler bulunan şehirlerin oluşturduğu 500 kadar üyesi olan Tarihi Kentler Birliği'nin 2004-2011 yılları arasında 7 yıl başkanlığını yaptı. TKB'nin yurtiçinde ve yurtdışında kurumsal kimlik kazanmasında ve yurt çapında birçok tarihi eserin ayağa kaldırılmasında büyük rol oynadı.
10 Şubat 2015 tarihinde Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan istifa etti ve AK Parti’den milletvekili adayı oldu. 7 Haziran 2015 tarihinde yapılan genel seçimlerde, 25. Dönem Kayseri Milletvekili seçildi. 12 Eylül 2015 tarihinde yapılan AK Parti Olağan Büyük Kongresi’nin ardından yenilenen parti vitrininde AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Yerel Yönetimler Başkanı olarak yer aldı.
1 Kasım 2015 tarihinde yinelenen genel seçimlerde, yeniden Kayseri Milletvekili olarak seçildi ve 26. Dönem Kayseri Milletvekili oldu. 24 Mayıs 2016’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tensipleriyle, 65. Dönem Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nde Çevre ve Şehircilik Bakanı oldu. 18 Ağustos 2018 tarihinde yapılan AK Parti Olağan Büyük Kongresi'nde, Genel Başkan Yardımcısı ve Yerel Yönetimler Başkanı olarak ikinci kez yer aldı. 24 Mart 2021 tarihinde yapılan AK Parti 7. Olağan Büyük Kongresi'nin ardından AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Yerel Yönetimler Başkanı olarak AK Parti yönetiminde tekrardan görev aldı.
3 Haziran 2023’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tensipleriyle Türkiye Yüzyılı'nda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda ikinci kez bakan koltuğuna oturdu. Deprem bölgesinin yeniden ihyasında büyük görevler üstlendi, şehir merkezlerinin ve meydanlarının yeniden planlanması, deprem mağduru herkese yeni bir ev verilmesi çalışmalarına öncülük etti. 1 Temmuz 2024 tarihinden sağlık nedenleri sebebiyle Bakanlıktan istifa etti ve aktif siyasi hayata veda etti.
2024 yılında, Kayseri’de Haseki Eğitim ve Kültür Vakfı’nı kurdu. Kayseri başta olmak üzere ülkemizin yetişmiş insan gücüne katkı sağlamak amacıyla eğitim, kültür ve manevi gelişim alanlarında faaliyet gösteren vakıf ile üniversite öğrencilerine maddi destek sağlarken, onların manevi ve ahlaki gelişimlerine de önem veriyor, bireysel ve toplumsal sorumluluk bilinciyle yetişmelerine katkıda bulunuyor.
Bu güzide vakıf ile Kayseri'nin ve ülkemizin geleceğine yön verecek, ilim ve irfan sahibi nesiller yetiştirmek için sürdürülebilir projeler hayata geçirmeyi hedefliyor.
Kendisi gibi avukat olan Neşe Sarıgül Özhaseki ile evli olan Mehmet Özhaseki'nin; Elif, Enes, Merve ve Zeynep adında 4 çocuğu vardır. Özhaseki, İngilizce ve Arapça bilmektedir.